عمارتی که به نام تالار اشرف ناميده می شود باقيمانده کاخ های عصر صفوی است که در منطقه دولت خانه در کنار قصرهای ديگری همچون تالار سرپوشيده، کاخ هشت بهشت، کاخ پشت مطبخ، رکيب خانه و تالار تيموری مجموعه ای از کاخ های باشکوه آن روزگار را تشکيل می داده است. کلمه «اشرف» باعث شده تا برخی ساختمان اين عمارت را به «اشرف افغان» نسبت دهند. اما مطالعات محققين و پژوهشگران بيانگر اين نکته است که «تالار اشرف» در زمان شاه عباس دوم ساخته شده و در عصر جانشين او شاه سليمان کامل شده است. اين اثر زرنگار از لحاظ هنر تزئين و نقاشی و مقرنس های زيبا و گچبری و طاقهای متناسب ضربی جلوه و شکوهی خاص دارد. بسياری از خارجيانی که در روزگار صفويه و بعد از آن دوران به شهر اصفهان آمده اند تالار اشرف را بنائی نفيس، شکوهمند و زيبا توصيف کرده اند. برخی از محققين نوشته اند در اوائل جنگ جهانی اول (1914 تا 1918 ميلادی) تالار اشرف انبار علوفه بوده و بعد از آن يکی از واحدهای نظامی در آن مستقر شده است و در اين زمان بوده است که گچبريها و نقوش زيبای کاخ را در زير اندودی از گچ پنهان کرده اند. در اواخر دوره قاجار، مرمت هائی در آن صورت گرفت و از ويرانی نجات يافت. پس از اين تعميرات بود که به اداره معارف وقت اختصاص يافت. بعد از دوران قاجار تعميرات بيشتری در عمارت به عمل آمد و نقاشی هائی که از زير گچ خارج شده بودند به وسيله استادکاران و نقاشان برجسته و هنرمند اصفهان ترميم شدند. در حال حاضر عمارت تالار اشرف يکی از بناهای بسيار معروف اصفهان است. اين شهرت بيشتر به خاطر نقاشی های زرنگار و گچبريهای پرکار آن است.