مقاصدی که با ۲ میلیون تومان میتوان به آنها سفر کرد
نظرات شما
- درباره قلعه گلاب، گل و ده مرد
ضمن تشكر از مطلب درج شده تقاضا دارد در خصوص اين منطقه تاريخي مطلب جامع تري در وب سايتتان درج بفرماييد
جمعه ۰۷ تير ۱۳۹۲ ساعت ۲۲:۱۹:۴۹ - درباره روستای زواره
سلام ابتدا بگم زواره شهر نه روستا!!!!!!!!!! دوما اردستان اثارتاریخی بسیاربسیار زیادتری دارد
شفیعی
يكشنبه ۲۷ مرداد ۱۳۹۲ ساعت ۱۵:۲۵:۱۹ - درباره ییلاق های تالش و آستارا
مریان زیباترین منتقه ییلاقی تالش است
ستاره رستمی
شنبه ۲۷ اسفند ۱۳۹۰ ساعت ۱۵:۵۳:۲۶ - درباره کاخ ساسانی
با سلام و درود در مطلب مربوط به کاخ ساسانی یک اشتباه وجود دارد و آن اینکه نوشته اید در 9 کیلو متری جنوب غرب سروستان در صورتیکه که باید نوشته می شد در 9 کیلومتری جنوب غرب آباده در شهر سورمق، که برای اطمینان از دادن اطلاعات صحیح لطفا این اشتباه غیر عمد را تصحیح نمایید با تشکر
کورش محمدخانی
سه شنبه ۲۲ اسفند ۱۳۹۱ ساعت ۱۴:۰۶:۱۹ - درباره قلعه گلاب، گل و ده مرد
لطفا به نظرات پيام گذران توجه كنيد و مطالبات آنها را به مسئولين امر منتقل كنيد زيرا ممكن است اين نظرات تاثير باشد
كيارش
دوشنبه ۳۰ دي ۱۳۹۲ ساعت ۰۰:۰۵:۰۳ - درباره آب گرم برازجان
واقعا حیفه که از این جاذبه های گردشگری در جنوب کشور مردم غافل هستن اینم بخاطر بی مسئولیتی و عدم تبلیغ خوب و به موقع است. ممنون از شما بابت ارائه این اطلاعات ارزنده و گرانبهاتون.
نظری
دوشنبه ۰۹ بهمن ۱۳۹۱ ساعت ۲۰:۳۱:۲۵ - درباره چشمه گراب
بهتر بود طول و عرض جغرافیایی مکانها را نیز می نوشتید.
غلامرضا کوهساری
شنبه ۱۴ آبان ۱۳۹۰ ساعت ۱۴:۰۸:۱۲ - درباره تالاب عمارت
اصلا جالب نیست
مسعود
يكشنبه ۲۹ ارديبهشت ۱۳۹۲ ساعت ۱۱:۰۰:۵۳ - درباره قلعه بردوك
قلعه بردوک در آذربایجان غربی منطقه سومای واقع در روستای بردوک متعلق به میرحاتم بلیلانی یا بلیجانی از عشیرت پنیانشی بوده در سال 800 ه - ق که در آن حکمرانی کرده و ملک هرمویی وزیر میر حاتم بوده و رستم کریکانی و طایفه موسانی که از حکاری ترکیه مهاجر ودر کله رش پایین واقع در شپیران ساکن همگی با هم حکمرانان قلعه بردو ک یا بانگه بوده اند ونام مدرس قلعه بردوک ولا شمس بوده این نوشته را که روی پوستی ک
يكشنبه ۱۲ آذر ۱۳۹۱ ساعت ۲۳:۲۴:۱۲ - درباره روستاي آتان
جای زندگی
علی
يكشنبه ۱۲ آبان ۱۳۹۲ ساعت ۱۳:۱۶:۵۹ - درباره قلعه آل و مات
لطفا در مورد این قله اطلاعات بیشتری بزارین و چرا میراث فرهنگی برای مرمت آن هیچ اقدامی نمیکنه
امیر رجبی
چهارشنبه ۰۲ ارديبهشت ۱۳۹۴ ساعت ۰۳:۳۴:۴۵ - درباره ماهیدشت
Way to go on this essay, hlpeed a ton.
Mahaley
دوشنبه ۱۲ فروردين ۱۳۹۲ ساعت ۱۹:۲۷:۲۴ - درباره بقعه امامزاده ابراهیم سپهسالار (ع)
یکی از بهترین زیارتها و سیاحتهایی که تا حالا رفتم
مریم
سه شنبه ۰۱ مرداد ۱۳۹۲ ساعت ۱۵:۲۹:۵۲ - درباره کلیسای کانتور- برج ناقوس
من امسال عید به قزوین رفتم و از این کلیسا دیدن کردم این کلیسا جای جالب و خوبی بود و اگر مجددا به قزوین برم دباره از این کلیسا دیدن می کنم.
مهدی نظری
شنبه ۱۵ فروردين ۱۳۸۸ ساعت ۱۷:۰۹:۳۰ - درباره آرامگاه دهقان سامانی
با سلام ممنون از سایتتون تروخدا برسونید به گوش مسئولها بفکر باشن این آرامگاه نصفه کاره شاعرمون رو درست کنند.
samira
يكشنبه ۲۲ دي ۱۳۹۲ ساعت ۱۸:۵۶:۴۵ - درباره آبشار جوزک
لطفا درمورد این آبشارها مثله همین آبشار جوزک اطلاعات کمی درمورد پذیرش مسافران و یاسطح امکاناتش ویا اینکه مکانی برای استراحت هست یا نه ،بدین.ممنون از سایت خوبتون.موفق باشید.
قاصدک کیانی
چهارشنبه ۱۱ ارديبهشت ۱۳۹۲ ساعت ۱۰:۴۸:۴۸ - درباره امامزاده هاشم
خــاطره خوبی از اونجا دارم
ا.ف
جمعه ۲۹ خرداد ۱۳۹۴ ساعت ۱۰:۲۴:۴۶ - درباره عمارت باغ شاهزاده ماهان
سلام باغ شاهزاده ماهان باغی است بسیار مصفا ودلگشا که در تمامی فصول سال زیبایی خاص به خود را دارد ولی توصیه بنده بازدید از باغ در فصل پائیز مخصوصا 15 آبان به بعدکه جلوه ای رویایی دارد
سید عماد مهدویان
يكشنبه ۱۱ تير ۱۳۹۱ ساعت ۱۳:۵۷:۴۶ - درباره گلمکان
سلام منطقه گلمکان جای بسیار بکر و زیبایست...........وفقط چند خط نوشتن در مورد این بهشت کوچک به نظرم اجحاف بزرگی است........... من حاضرم در صورت تمایل اطلاعات نابی در اختیار شما قرار دهم..... یکی از جامعترین کتابها در مورد قدمت و تاریخه گلمکان کتاب گلمکان می باشد...که نویسنده آن یکی از پژوهگر های گلمکانی است..به نام خانم اعظم خانلری اطلاعات روز گلمکان را می توانید از سایت آوای گلمکان و اطلاعات
فهیمه گلمکانی
سه شنبه ۱۷ آذر ۱۳۹۴ ساعت ۱۰:۱۸:۰۳ - درباره مقبره بابا یادگار
عالی بود و مطالب را مفید و درور از هر گونه تعارض دینی بیان کردید ممنون
ثریا
دوشنبه ۱۶ آبان ۱۳۹۰ ساعت ۰۲:۵۴:۲۶
گاهشماري سنتي در تالش |
بسم الله الرحمن الرحيم اصطلاحات تقويم محلي و گاهشماري سنتي در تالش قربان صحرائي چاله سرائي چكيده گاهشماري يا تعيين تقويم براي زمان ، در ميان اقوام مختلف ايران از جمله تالش داراي نكات و ويژگيهاي مخصوص به خود است .بررسي نمونه هايي از اين اصطلاحات نشان مي دهد كه طبيعت ومعيشت مردم تالش درانتخاب واژه هاي مناسب براي گاهشماري تا چه حد نقش داشته است .البته نقش ايام مذهبي بعدها درآن اضافه شده وامروزه مجموعه اي از اصطلاحات گاهشماري را بوجود آورده اند كه تالشان از آن استفاده مي كنند .در اين مقاله نمونه هايي از اصطلاحات گاهشماري سنتي تالش با توضيحات لازم ارائه شده است . واژگان كليدي : گاهشماري تالشان ، موسم ، برنامه زماني ، فرهنگ عامه ، نوروز خواني . پيشگفتار بي ترديد هرملتي براي شمارش زمان وانجام معادلات وتعاملات اجتماعي خويش برحسب زمان بهمواقعي معين ومشخص نيازمند بوده ، تا بدان وسيله بتواند به خواسته هاي خويش قوام بخشد وبراساس آن برنامه زندگي روزانه ، ماهانه وحتي سالانه خويش را تنظيم كند .اگر چه سادگي زندگي وپايين بودن توقعات وحداقل بودن درگيريهاي اجتماعي وبسياري از عوامل امروزي در گذشته باعث شده بود برنامه هاي پيچيده اي درزندگي انسانها نباشد ، ولي به هر تقدير براي آن زندگي ساده نيز احتياج به يك برنامه ريزيها وزمان بندي ها بود كه انسانها ناگزير بودند ، براي رسيدن به اهداف ودست يابي خواسته هايشان طبق ان عمل نمايند . قوم تالش هم كه دير زماني است در ايران باستان تاكنون برپهنه اي از اين خاك وطن گزيده وداراي حيات اجتماعي – سياسي است ، از اين قاعده مستثني نبوده است .ما از گذشته اين قوم مبني براينكه چگونه ايام را تقسيم بندي مي كردند وتقويم زماني را برچه اساسي مشخص وتنظيم مي نمودند ، چندان اطلاعي نداريم .اما ازاصطلاحات وكلمات خاص زمان بندي وگاهشماري كه هنوز هم بر رزبان تالشان اصيل جاري است ، مي توان به اين نتيجه دست يافت كه عوامل متعددي براي تقسيم زمان در بين ملل موثر بودند . ((مردم بدوي كه زندگي را از طريق شكار به سر مي بردند ، متوجه بازگشت موسمي بعضي از امور عادي طبيعي ، كه از سالي به سال ديگر به ترتيب ثابتي تكرار مي شود ، گرديدند .اين امر منشاء تشخيص ((فصل ))ها يا موسم ها گرديد . ( مانند موسم يخگشاد ، موسم شكوفه ، موسم جفتگيري پرندگان وغيره در نزد بعضي از اقوام ابتدايي ) .قديمي ترين نوع تقويم ساليانه مركب از دوره هايي ازچنين موسم ها است .اما در واقع بايد گفت كه تاريخ تقويم از زماني شروع مي شود كه انسان به حال ماندگاري به زراعت پرداخت ودر نتيجه متوجه شد كه موسم بذر افشاني به فواصل منظم همه ساله باز مي گردد .سپس به شمردن عده ي ايام بين دو موسم متوالي بذرافشاني پرداخت[1])). به عبارت ديگر ، در يك نگاه كلي مي توان ادعا كرد كه اين عوامل طبق مشي روزانه وآنچه كه در طي زمان با آن در ارتباط بودند بي ربط نيست .يعني تالشان مانند اقوام ديگر با آنچه كه براي عموم اهالي اصطلاح ونامي شناخته شده بود .برناه زماني خود را تنظيم نموده وبراساس آن قول وقرار ها وتقويم برنامه ها يخويش را معين مي كردند .برخي از عوامل مهم دخيل در تقويم زمان بندي وگاهشماري تالشان عبارتند از: خورشيد ، دامداري ، دين ومذهب ، سرما ، فصول ، كشاورزي ، گرما ، و … كه شرحي از هرعامل درجاي خودش خواهد آمد . نوشتار زير به برخي از اصطلاحات تقويمي وگاهشماري تالشان اشاره مي كند كه عليرغم وجود تقويم رسمي كشوري، در تعامل عامه ي تالشان كم وبيش رايج است .اين اصطلاحات را كه براساس حروف الفبا تنظيم شده است مي توان به شكل زير دسته بندي ، معرفي و شرح داد :
1.آفتاوْ بَه حوت : نامي است براي ماه اسفند آخرين ماه جلالي سال شمسي پسوند حوت نام سرياني ماه اسفند است كه درتقويم تالشان با پيشوند ((افتاو))به معني خورشيد جمع شده است . 2.بهارَه رَمَه بْر: تالشان در طول سال دومرتبه به پشم چيني از گله گوسفندان مي پردازند ، مرتبه اول زْماني است كه دمداران باگله ها يخويش به ارتفاعات زيبا وسر سبز در مراتع ييلاقي صعود كرده اند .در اين هنگام كل مادينه هاي رمه زائيده است و پستانهاي گوسفندان پر از شير بوده و وفور نعمت از هر جهت، به خصوص فراواني فرآورده هاي لبني است .از طرفي پشم گوسفندان نيز رشد نموده وبلند شده است .پشم چيني بهاره معمولا در ماه خرداد صورت مي گيرد .وقتي يك چوپان تالشي با كسي قرار بگذارد كه فلان كار را هنگام ((بهاره رمه بر)) برايت انجام مي دهم يقيناً اين زمان ، هنگام انجام قرار است . 3.بيست وهشت صفر : روز رحلت رسول اعظم اسلام، حضرت محمد مصطفي ، زمان معروفي است دربين تالشان . اين زمان منشاء مذهبي (اسلامي ) دارد . 4.پايْـزَه ويگَرد : زماني كه دمداران تالش تابستان را پشت سر نهاده وآخرين روزهاي ماه شهريور را سپري مي كنند ، كم كم به فكر كوچ مي افتند، تا رمه وكوچ خويش را از نقاط ييلاقي مرتفع به پايين دست ها در دل كوهستانها ي گرمسير قشلاقي انتقال دهند .اين زمان كه معمولاً از دهه آخرشهريور شروع وتا دهه اول مهر جلالي ادامه مي يابد ، در گاهشماري تالشان – به ويژه چوپانان تالش – به((پايزه ويگرد))به معني برگشت پاييزي مشهور است .اين اصطلاح نيز در قول وقرارهاي تالشان جايگاه خاص خويش را داراست.همانطوريكه پيداست اين تقويم منشاء فصلي دارد . 5. پايْـزَه رَمَه بْـر: همانطوريكه پيشتر ذكر شد چوپانان تالشي سالي دوبار گله گوسفند ان را پشم چيني مي كنند .مرتبه دومدر فصل پاييز ومعمولاپس از كوچ از ييلاق وانتقال به قشلاق در ماه آبان صورت مي گيرد .اين تقويم نيز علاوه برمنشاء فصلي ، به شغل دامداري نيز مربوط مي شود . 6.پِـنْـجَكْ: تالشان به پنج روز باقي مانده از خرداد جلالي وپنج روز اول تيرماه جلالي اسمي داده اند به نام ((پنجك))در گذشته چوپانان تالش عقيده داشتند گرماي تابستان گيلان[2] براي بدن بسيار مضر وبيماري زاست ، به ويژه گرماي پنجك كه عموماً در اين محدوده زماني ، جمله تالشان در خانه ها ومنازل ييلاقي خويش به استراحت مي پرداختند[3] واز بين رفتن به گيلان خودداري مي كردند . گرما در بوجود آمدن اين تقويم نقش دارد . 7.تِـراشَـه روز : به روز تاسوعاي حسيني عليه السلام ، مطابق بانهم ماه محرم الحرام در زبان تالش ((تراش روز ))گفته مي شود .اين اصطلاح منشاء مذهبي ( اسلامي ) دارد . 8. تيجَرَه باهار : در فصل وقتي مراتع وجنگل هاي تالش سرسبز وبا طراوت است وهنوز علوف مورد استفاده دامها در اين مناطق دست نخورده وبكر است ،مي گويند زمان در ((تيجره بهار))است . اين اصطلاح در تقويم گاهشمار ي تالش منشاء فصلي دارد . 9.چارچار : چهار روز باقي مانده از چله اول زمستان وچهارروز پس از آن ( مطابق با ششم تا چهارم آن ماه )را اصطلاحا(( چارچار ))مي گويند .تالشان عقيده دارند اين زمان اوج سرماي زمستان است .براي چارچار در فرهنگ عامه تالش افسانه اي نيز بر سر زبانهاست به نام ((افسانه گذشتن كوراغلو از طوفان ))، به نظر مي رسد اين افسانه الهام گرفته ازيكي از قصه هاي آذري است كه در فرهنگ تالشان نفوذ يافته ، منشاء اين گاهشماري سرماي زمستان است . 10. چِـل پِنج باهار : اين اصطلاح فقط مخصوص چهل وپنجمين روز بهار است كه تقريباً مطابق با پانزدهم ارديبهشت ماه جلالي است . 11.چـيلَه : اين اصطلاح گاهشماري كه به معناي ((چله ))مي باشد ، براي موارد متعددي به كار مي رود .اصل چيله به دوزمان در فصل زمستان اطلاق مي شود كه درجاي خويش معرفي خواهد شد .ولي معمولا براي چهلمين روز زائيدن زن زائو ، براي نو عروسي كه چهل روز ازورودش به خانه داماد گذشته باشد . همچنين براي چهلمين روز در گذشت شخصي اصطلاح ((چيله ))كاربرد دارد .در فرهنگ عامه عقيده براين است ، عروسي كه در چيله است نبايد با عروس ديگري روبرو وهم صحبت شود.همچنين نوزادي كه چهل روز ا ز ولادتش گذشته باشد بايد هم او وهم مادرش غسل چيله بهجاي آورند وبه اصطلاح چيله خويش را بشويند .كه البته شستن چيله نوزاد وزائو آداب خاص خويش را داراست .منشاء اين اصطلاح گاهشماري فرهنگي است . 12.دَرْزَه دَچين : اين اصطلاح كه منشاء شغلي وخصوصاً شغل كشاورزي دارد .براي زماني است كه مزارع وشاليزارهاي برنج درو وجمع آوري شده ومحصولات در انبارها وتلمبارهاي مربوط ذخيره گشته است ولي هنوز به خرمنكوبي پرداخته نشده .به عبارت ديگر پايان دروي شاليزارها باانبار كردن محصولات شالي همراست كه به آن اصطلاحاً (0درزه دچين )) گفته مي شود .در گذشته انتهاي درزه دچين تا نيمه اول مهرماه به درازا مي كشيد ولي امروزه به علت وجود امكانات كشاورزي جهت كاشت ، داشت وبرداشت ، امور زراعي حداكثر تا نيمه شهريور ماه جلالي به پايان رسيده ومحصولات جمع آوري مي شود ودر انبارهاي مربوط ذخيره مي گردد . به همان نسبت گاهشماري ((درزه دچين ))امروزه بريا فاصله زماني پانزدهم مرداد تا پانزدهم شهريور ماه بكار برده مي شود . 13. روزَ ما عَـيد : عيد سعيد فطر كه منشاء اين تقويم شده است ، ملهم از دين ( اسلام ) است . 14.روزَمــا: در قاموس الفاظ تالشان به ماه مبارك رمضان تازي ((روزما))به معني ماه روزه ، گفته مي شود .اين تقويم منشاء ديني (اسلامي ) دارد . 15.روكَـه چيلَه : از يازدهم بهمن ماه جلالي تا سي ام آن ماه روچيله ناميده مي شود .اگر چه طول اين مدت از بيست روز بيشتر نيست وليكن اصطلاح ((روكه چيله ))به معناي ((چيله كوچك))براي اين مدت زماني وضع شده است .در فرهنگ عامه تالشان عقيده براين است كه روكه چيله ادعا كرده چنانچه مدت زمانش به درازاي چله بزرگ مي شد كاري مي كرد تا قنداقه نوزاد همچنان كه در گهواره است از سرما يخ بزند ! برهمين اساس اين قوم را عقيده براين است كه سرماي روكه چيله بسيار بيشتر از ((لاله چيله ))است . 16.زِغـالَـه : اوج گرما در تيغ ظهر . 17.سِشْوْلون يا سِهشَوْلون : فاصله زماني دهم مرداد تا بيستم همان ماه ((سشولون ))ناميده مي شود . در اين زمان كه گرما در اوج است مسافرت به گيلان از نظر تالشان كوهپايه نشين قديمي مرسوم نبوده وحتي در اشعار محلي مساهده مي شود كه عاشق ، معشوق خويش را از رفتن به گيلان ( = جلگه ) در ((سشولون )) منع مي كند .منشاء اين اصطلاح تقويمي فصل تابستان وگرماست . 18.سـوكْـلَهخون : اصطلاحي است به معناي ((خروس خوان )) اين اصطلاح براي زمان انتهاي نيمه شب ونزديك صبح ( بامدادان ) بكار برده مي شود .هرچند اين اصطلاح رانمي شود چندان درتقويم گاهشماري جاي داد وليكن بي ربط هم نمي تواند باشد ، زيرا مي توان آن ار در زمره اصطلاحات زمان سنجي قرار داد . 19.سَـيدون عَـيد : عيد غدير خم مطابق با هيجدهمين روز از ماه ذيحجه قمري كه يكي از اعياد مذهبي وبسيار بزرگ در اسلام است . 20.سـينْـزَه : اگر چه عقيده به نحسي عدد سيزده در تالش هم رواج دارد ولي اين روز براي گاهشماري وقول و قرار هاي اجتماعي نيز كاربرد دارد .معمولاً پيمانها را در فاصله زماني سيزده نوروز باستاني ولي در خود روز سيزده هيچ كارمهمي انجام نمي دهند .اين تقويم منشاءملي دارد . 21.شَـشَه : هرگاه نوزاد ششمين روز تولدش را سپري كرد ، معمولا برايش مراسم جشن كوچكي برگزارمي كنند كه به ((ششه ))گفته مي شود .اگر چه اين اصطلاح را نمي توان در تقويم زماني تالشان منظور كرد وليكن زمان مشخصي است براي آنچه كه بيان شد . 22.شَـوَچَـرَه : چوپانان تالش عادت دارند نيمه شبان تابستانها قبل از طلوع فجر گله را به چراي شبانه ببرند تاگرماي روز را تحمل نكنند .به اين عمل در اصطلاح تالشي ((شوچره ))گفته مي شود .چوپانان تالشي به هنگام شوچره همواره ني هفت بند تالشي به نام ((لله ))را به همراه خويش دارند كه هنگام چراي گوسفندان نواهايي را در آن مي دمند .آنهايي كه به هر دليلي در آن موقع شب بيدارند وقتي نواي خوش ني را از دور دستها مي شندند ، از اين كار ((تالشه شونه ها ))لذت برده ودر رويايي عرفاني سير مي كنند .شوچره را هم چندان نمي شود درتقويم سنتي جاي داد وليكنزمان محدودي است براي بيان موقعيت ساعت زماني . 23.صفرَما: ماه دوم از ماهها تازي كه در تقويم تالشان جايگاهي ويژه دارد .اگر چه اين ماه را به هيچ وجه رد نمي كنند وبه دليل رحلت پيامبر اكرم صلي الله عليه واله وسلم وشهادت دونفر از ائمه ( امام حسن مجتبي وامام رضا عليهما السلام ) در اين ماه براي آن احترام قائل اند وليكن در اين ماه خيلي از كارها را انجام نمي دهند ، از جمله خواستگاريها وبه طور كلي انجام هرگونه از اعمال عروسي ها ، خيلي از امور قراردادي اجتماعي ، تخم گذاشتن زير مرغ كرچ ، آرايش زنان وغيره . در فرهنگ عامه تالش انجام اين امور را خويش يمن وباشگون نمي دانند .اين تقويم منشاء ديني ( اسلامي ) دارد . 24.عَـيد : عيد نوروز باستاني . در اين زمان بسياري از امور شادي وسرور اجتماعي انجام مي شود . اين زمان در تقويم محلي تالشان از جايگاه ويژه اي برخوردار است . 25.قَتلَه روز : اين روز يكي از ايام بسيار مهم وفوق العاده در بين تالشان خصوصاً تالشان شيعه مي باشد .قتل روز كه به روز دهم محرم – عاشوراي سرور شهيدان ، امام حسين عليه السلام – اطلاق مي شود ، سراسر منطقه تالش يكپارچه تعطيل ومراسم سوگواري وعزاداري دستجمعي براي آن امام همام پرداخته مي شود .منشاء اين و روز تاريخي در تقويم تالشان مذهبي ( اسلامي ) است . 26.قربوني عَيد : به عيد اضحي ، دهم ماه ذي الحجه كه در تقويم تازي به عيد قربان مشهور است گفته مي شود .منشاء ديني ( اسلامي )دارد . 27.لالَـه چيلَه : از ابتداي زمستا ن تا دهم بهمن ماه جلالي به ((لاله چيله ))يعني ((چله بزرگ ))معروف ومشهور است .اين زمان در تقويم محلي وسنتي تالشان كاربرد وجايگاه خاصي دارد .طول لاله چيله چهل روز است واصولاً پسوند چيله را به خاطر مدت زمانش اخذ كرده است .در مقابل لاله چيله ، روكه چيله قراردارد كه شرح آن در بالا ذكر گرديد. 28.لَـرَه كِشَهما: نامي است كه به برج دوازدهم از برج هاي دوازده گانه شمسي داده شده است .اين اصطلاح را كه تالشان براي اسفند ماه وضع كرده اند به معناي ((ماه لاغر كشان )) است .دليل ناميدن آن به ((لره كشه ما)) اين است كه در اين ماه كه در انتهاي زمستان قرار دارد تقريباً علوفه دام ها به پايان رسيده وسرماي آن سوزان است .وفرهنگ عامه عقيده براين است كه زمستان آخرين زور سرمايي خودش را مي زند تا هر چه كه در توان دارد ، در واپسين روزهاي حياتش برموجودات بياورد .در اين ماه به دلايل گفته شده ممكن است تلفات دام ها – به ويژه دامهايي كه از توانايي جسمي كمتري برخوردار بوده ولاغرند – بيشتر باشد .منشاء اين ماه در تقويم محلي تالشان فصلي ، سرما ودام است . 29.محرم ما (مؤَرَمَهما): اولين ماه از سال قمري .اين ماه كه شهادت حضرت امام حسين عليه السلام در آن واقع شده است .براي تالشان از اهميت فوق العاده و ويژه اي برخوردار است .بسياري ازامور اجتماعي وهمه برنامه ها يشاديانه – خصوصاً برنامه هاي مربوط به عروسي – در اين ماه تعطيل مي شود وانجام آن به ماه هاي بعد موكول مي گردد .دهه اول اين ماه مردم در عزاي سرور شهيدان كربلا سياهپوش وسوگوارند وعموماً در مساجد وتكايا وحسينيه ها حضور مي يابند ودر رثاي ان شهيد جاويدان تاريخ اشك ماتم ريخته وبر سر وسينه مي زنند .خصوصاً روزهاي ((قتل وتراش ))( عاشورا وتاسوعا) كه عزاداريها در اوج انجام قرار مي گيرد . 30 . نَوْروزَ ما : نامي ديگر براي اسفند ماه جلالي . از آنجائيكه واپسين ماه سال شمسي بااتمامش زمان را به عيد نوروز باستاني ايرانيان پيوند مي دهد ، اين ماه در فرهنگ عامه از جايگاه ويژه اي برخوردار است .تالشان از همان نخستين روزهاي شروع آن ماه خود را در يك اقدام فرهنگي سنتي ، آماده ومهيا ي پذيرايي از بهار مي كنند هرشب ((نوروزي خوانان )) در منازل همسايگان حاضر شده وبا خواندن اشعاري در خبر دادن از رسيدن فصل بهار به پيشواز آن مي روند .علاوه برآن ((نوروز ما))آغاز كاروتلاش در مزارع برنج وباغات است كه بدان وسيله رزق وروزي جامعه تالش بدست مي آيد . 11/مهرماه/1387 توجه: «اين مقاله قبلاً در فصلنامه تحقيقات تالش شماره های 9 و 10 ـ پاييز و زمستان 1382ـ چاپ شده است.» [1] -دايره المعارف فارسي، به سرپرستي غلامحسين مصاحب ، جلد اول 1380، شركت سهامي كتابهاي جيبي ، ص 655. [2] - تالشان ييلاق نشين اصطلاحا به نواحي جلگه اي گيلان مي گويند . [3] - نگارنده ازز بزرگتران خويش – خصوصاً پدر عزيزم آقاي کربلايي حبيب اله صحرائي – مكرر شينده ام كه مرحوم پدر بزرگ بنده به نام ((مشهدي قربان )) در فصل تابستان نه تنها خود وفرزندانش به گيلان مسافرت نمي كردند بلكه حتي حاضر نبود اسبان خويش را نيز در اين فصل به گيلان گسيل دارد .به نظر مي رسد به دليل رطوبت وشرجي بيش از حد جلگه گيلان وعدم امكانات رفاهي خنك كننده در گذشته ، افرادي كه با آن آب وهوا مانوس نبوده وعادت نداشتند وقتي پاي درخاك جلگه گيلان مي گذاشتند گرما شده وبه شدت مريض گشته وحتي برخي از فرط گرما زدگي قريب به موت مي شدند . در حاليكه در آن واحد در همان زمان ييلاقات تالش بسيار خوش آب وهوا وفوق العاده هواي لطيف وبا طراوتي را داشتند كه البته امروزه نيز برييلاقات منطقه همان طراوت ولطافت باقي است . |
نوشته شده توسط قربان صحرائي چاله سرائي 2008-10-03 01:10:03 |